dziennikaPrezentujemy Państwu tekst [1] najcenniejszego dla Biblioteki dokumentu z okresu sierpień-wrzesień 1944 r., zachowanego w Archiwum naszej instytucji. Są to zapisy dzienne prowadzone w czasie Powstania Warszawskiego w diariuszu Biblioteki Publicznej przez jej pracowników, p.o. dyrektora Leona Bykowskiego i kierowniczkę Działu Sztuki Janinę Peszyńską. "Dziennik ten, pisany na gorąco, w sposób zwięzły, prosty i bezpośredni - w toku rozgrywających się walk powstańczych, stanowi dużej wagi dokument zarówno w aspekcie akcji obrony polskich zbiorów, jak i tragicznych losów cywilnej ludności." - tak pisała o dzienniku w swoich wspomnieniach Elżbieta Skierkowska.


[1] Według publikacji: Po 65 latach... Nasze spojrzenie na Powstanie Warszawskie, oprac. G.M. Lewandowska, współpr. E. Tomczak, J. Jaszek-Bielecka. Warszawa : Biblioteka Publiczna Miasta Stołecznego Warszawy - Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego, 2009. Publikacja towarzysząca obchodom 65. rocznicy Powstania Warszawskiego zorganizowanym w Bibliotece Publicznej na Koszykowej.

 

13.08.441. Sytuacja bez zmian.

2. W nocy z 12/13 VIII 44 wydarzyła się awantura żandarmerii (około 12-1 godz.) z Peszyńską i Pendelskim. Dostali dobrą nauczkę za swój naiwny światopogląd.

3. Są wiadomości (od Chojnackiego), że w Bibliotece ma być zarekwirowany lokal dla IX komisariatu PKB[1].

 4. Wysłano listy do p. Bachulskiego, Przelaskowskiego i Oksiutycza[2].

 5. Przesłano listy informacyjne do wszystkich 10 placówek za pośrednictwem poczty harcerskiej.

 6. Odwiedziłem Sołecką, Konwicką, Kramównę, Pisarską[3].

 7. Pisarskiej wydano 3 świece.

 8. Z kooperatywy wzięto ½ kg mąki pszennej na zaprawę obiadu.

 9. Wypożyczono gospodzie żołnierskiej (Koszykowa 24): 1 wąski stół i 2 ławki.

 10. P. Sołeckiej wydano 3 świece.

 11. Otrzymano od Peszyńskiej kg 1,70 grochu na obiad.

 12. Wzięto z kuchennych zapasów 20 dkg margaryny do obiadu.

 13. Odwiedziłem po południu Czanską, Zwolakowską i Głowińską[4].

 14. Zaczyna napływać korespondencja dla komisariatu IX PKB — została zwrócona z powrotem. Ostrzegł mnie w tej sprawie nadkomendant Nawrocki.

 15. [brak notatki]


[1] PKB – Państwowy Korpus Bezpieczeństwa, konspiracyjna formacja policyjna Delegatury Rządu na Kraj, tworzona od 1940 jako zalążek przyszłej służby policyjnej.

[2] Antoni Oksiutycz (1903-1981), woźny V Filii Biblioteki Publicznej.

[3] Aniela Ksawera Solecka (1876-1963), Kazimiera Konwicka z Filipowiczów (1908-?), bibliotekarki Biblioteki Głównej.

Janina Kramm (1883-1964), bibliotekarka, od 1908 w Bibliotece Publicznej, m.in. kierowniczka Czytelni i Wypożyczalni Naukowej, od 1921 w Bibliotece Sejmowej.

Joanna Paulina Pisarska (1879-1944), pracownik rachunkowości Biblioteki Publicznej w okresie międzywojennym i podczas wojny.

[4] Wanda Zwolakowska (1890-1967), bibliotekarka, organizatorka Wypożyczalni Kompletów Ruchomych, w okresie okupacji w Dziale Zasadniczym.

Głowińska, bibliotekarka.

Początek strony